Aan het eind van januari en gedurende heel februari hebben we te maken met een zogenaamde planetenparade (uit het Engels: planetary parade). Dat betekent dat een aantal planeten aan de sterrenhemel tegelijk zichtbaar zullen zijn.
De zon, maan en heldere planeet Venus zijn goed waarneembaar door onze telescopen, dus een bezoekmoment overdag is alvast een aanrader. Reservatie via tickets.cozmix.be. Tijdens de krokusvakantie zijn er ook tal van mogelijkheden om 's avonds door de telescopen de planetenparade waar te nemen. Op dinsdagavond 4 maart en woensdagavond 5 maart 2025 zijn er uitzonderlijk twee uitgebreide avondsessies, telkens om 18h00 en 19h30 onder de noemer 'Krokus Koekeloeren'.
Donderdagavond 6 maart gaat de 'Pink Floyd planetarium experience' door om 18.30 en 20.30 h, met telkens observatiemogelijkheden aansluitend. Reservatie is vereist voor deze evenementen.
Cozmix opent de deuren op vrijdag 7 maart en zaterdag 8 maart tussen 19.00 en 23.00 h voor de 'Sterrenkijkdagen', een organisatie van de Vereniging Voor Sterrenkunde (VVS). Je krijgt de kans om door een divers aanbod sterrenkijkers de pracht van de sterrenhemel te bewonderen. De maan, Jupiter en Mars zijn absolute blikvangers. Het waarnemen is gratis en zonder reservatie of inschrijving te volgen. Voor deelname aan de familienocturne of één van de planetariumvoorstellingen die avonden is reservatie aangeraden via tickets.cozmix.be.
Omdat er tijdens de sterrenkijkdagen zal geobserveerd worden op het domein voor het kasteel, raden we u aan om op de grote randparking ‘Beisbroek’ aan de Doornstraat (358-386) te parkeren, om de lichthinder door de auto’s te vermijden. Vanaf daar is het nog zo’n 500 meter te wandelen naar de sterrenwacht. Neem jullie zaklamp mee en volg de pijltjes op het pad naar de sterrenwacht. De korte wandeling door het bos zal alvast ideaal zijn om de ogen ’s avonds te laten wennen aan de duisternis. (Reken op een kleine 10 minuutjes voor de verplaatsing).
We starten op de aangegeven tijdstippen met de voorstelling in het planetarium. U krijgt na het bezoek aan het planetarium ook sowieso de kans om door de telescopen in onze observatietoren waar te nemen, en zo de planeten met eigen ogen te zien.
Januari en februari worden fantastische maanden voor waarnemers: gedurende de hele periode staan minstens vier planeten uit ons zonnestelsel tezamen aan de sterrenhemel. Opmerking: natuurlijk geldt dit alles alleen indien het helder weer is!
Al reeds vanaf 1 januari 2025 kunnen blote-oog waarnemers vier planeten tegelijkertijd boven de horizon zien staan kort na zonsondergang. Van west naar oost zijn dat: Venus, Saturnus, Jupiter en Mars. Omdat Mars bezig is aan zijn retrograde beweging (de planeet beweegt zich naar het westen in plaats van naar het oosten, zoals gewoonlijk), schuift de rode planeet steeds schijnbaar dichter bij de andere planeten terwijl hij nog voor even van het sterrenbeeld Kreeft naar het sterrenbeeld Tweelingen migreert. Intussen beweegt Venus zich ook weg van de Zon, in het sterrenbeeld Waterman, zodat ook zij schijnbaar dichter bij Saturnus en Jupiter komt te liggen aan de hemel.
Waarnemers met een sterke telescoop zullen echter opmerken dat ook Uranus en Neptunus aan de sterrenhemel te vinden zijn, zodat er deze maand zes planeten waar te nemen zijn.
Gedurende heel januari, en een groot deel van februari, migreert Mercurius ook naar de oostkant van de Zon. Vanaf 16 februari 2025 tot het begin van maart staat Mercurius net na zonsondergang ook nog boven de horizon. Hoewel hij aan het begin van die periode nog te dicht zal staan bij de Zon om waar te nemen, schuift hij steeds verder op. Dat betekent dat er zeven planeten op hetzelfde moment boven de horizon staan!
De week, van 21 februari 2025 tot 28 februari 2028, is het ideale moment om alle grote planeten van ons zonnestelsel aan dezelfde moment waar te nemen. Saturnus schuift echter elke dag verder op richting het westen, zodat hij steeds lager aan de hemel komt de staan.
8 maart 2025 geeft de beste kans dit jaar om Mercurius waar te nemen aan de sterrenhemel. De planeet staat dan op zijn verste punt van de Zon verwijderd. Een ideaal moment dus om deel te nemen aan de Sterrenkijkdagen!
Helaas is Saturnus dan niet langer zichtbaar aan de sterrenhemel.
De sterrenhemel zoals die er (bij ideale omstandigheden) zal uitzien op 27 februari 2025, om 18:30. Alle planeten zijn zichtbaar!
Op sociale media verscheen reeds vaak een post met het idee dat "op 21 januari, alle planeten op één lijn zullen staan". Daar zit een kern van waarheid in, maar het is zeker niet zo bijzonder als het doet denken.
We doen de feiten uit de doeken:
De "lijn" waarop de planeten staan noemen we de ecliptica: het pad tussen de vaste sterren dat de Zon doorheen het jaar aflegt. Hier afgebeeld in oranje, op 27 februari 2025.
